Vergilerin sınıflandırılması 2021

                         

Dolaylı ve dolaysız vergiler

Vergilerin sınıflandırılması konusunda bilinen en yaygın ayrım, dolaylıdolaysız vergi ayrımıdır. Bu konuda iki ölçü kullanılmaktadır. Yansıma ölçüsüne göre, vergi yükünün bir başkasına devredilebildiği vergiler, dolaylı vergilerdir. Kullanılan bir diğer ölçü de tahakkuk zamanı ölçüsüdür. Daha açık bir ifade ile vergiyi doğuran olayın meydana geldiği anda tahakkuk ettirilebilen vergiler, dolaylı vergiler (katma değer vergisi, özel tüketim vergisi gibi), ettirilemeyen vergiler ise dolaysız vergiler (gelir ve kurumlar vergileri gibi) olarak kabul edilmektedir. 

 

 Kaynaklarına göre vergiler

Aynı zamanda vergilerin konusunu da oluşturan kaynakları, gelir, servet ile mal ve hizmetler üzerinden alınanlar olarak, üç başlık altında toplamak mümkündür. 

 

Gelir üzerinden alınan vergiler

Vergileme sistemimizde, gerçek kişilerin elde ettikleri gelirler gelir vergisine, kurumların elde ettikleri gelirler ise kurumlar vergisine tabidir. 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda vergi gelirlerinin 504,45 Milyar TL olacağı öngörülmektedir. Bu iki verginin toplam tutarı 2016 yılı bütçesinde 142,49 Milyar TL olarak yer almaktadır. Buna göre belirtilen vergilerin, 2016 toplam vergi gelirleri içerisindeki payı % 28,25 olmaktadır.

 

Mal ve hizmetler üzerinden alınan vergiler

Harcamaların, kişilerin ödeme güçlerini gösteriyor olması sebebiyle, mal ve hizmetler de önemli bir vergileme kaynağıdır. Katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi, mal ve hizmetler üzerinden alınan vergilerin en büyük kalemini oluşturmaktadır. 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda bu iki verginin toplamı 292,26 Milyar TL olarak yer almaktadır. Buna göre söz konusu vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payının % 57,94 olması öngörülmektedir. Bunun yanında BSMV, harç ve damga vergilerinin toplam tutarı da 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda 43,66 Milyar TL olarak yer almaktadır. Bu verginin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı ise % 8,66 seviyelerindedir.

 

Mülkiyet üzerinden alınan vergiler

Vergi ödeme gücünün bir diğer göstergesi de servetlerdir. Günümüzde de uygulanmakta olan veraset ve intikal vergisi ile        motorlu taşıtlar vergisi birer servet vergisidir. 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda 10,41 Milyar TL olarak yer alan   veraset veintikal vergisi ile motorlu taşıtlar vergisinin, toplam vergi gelirleri içerisindeki payının % 2,06 olduğu görülmektedir.

 

Red ve iadeler

2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nda vergi gelirleri toplamı 504,45 Milyar TL’dir. Kanun’da vergi gelirlerinden yapılacak red ve iadeler toplamı ise 45,30 Milyar TL olarak yer almaktadır. İade tutarının içinde en büyük kalemi 37,02 Milyar TL ile dahilde alınan KDV’den yapılacak red ve iadeler oluşturmaktadır. Buna göre 2016 bütçesinde red ve iadeler sonrası net vergi gelirleri 459,15 Milyar TL olmaktadır.

 

İLETİŞİM İÇİN İRTİBAT NO: 0554 763 63 39

MUHASEBE VERGİ KOSGEB UZMANI: MANSUR ACAR