Vergi İnceleme Sürecinde Dört Göz, Dört El Kuralı
Mali İdarenin art arda yaptığı açıklamalar dikkate alındığında yoğun yaygın vergi incelemeleri yapılacağı anlaşılmakta. İnceleme sürecinin ve sonrasında izlenecek dava sürecinin iyi yönetilmesi süreçten hasarsız veya en az hasarla çıkılmasında çok önem arz etmektedir.
Çoğu zaman, vergi inceleme aşaması ve dava dosyasının hazırlanmasında tüm sürecin bir kişiye emanet edilmesi doğru olmayabilir.
Hatta dava değeri büyüdükçe ikinci bir görüş alınması bir ihtiyaç olmaktan çıkar bir zorunluluk haline gelir. Hiçbir şeye hizmet etmezse yapılanların tam ve eksiksiz olduğu hususu bir başka odak tarafından kontrol ve teyit edilmiş olur ki bu durum davanın sorumlularını da rahatlatır.
İnşaatlarda nasıl kontrol mühendisliği kavramı varsa, uyuşmazlık süreçlerinde de “kontrol avukatlığı” düşünülmeli.
Kontrol eden, gözden geçiren o alanın uzmanı olan avukat, yapılan iş ve işlemler konusunda kullanılabilecek tüm argümanların kullanılıp kullanılmadığı, kullanılabilecek ilave bir argüman olup olmadığı, strateji ve izlenecek yol konularında değerlendirmeler yapıp önerilerde bulunabilir.
Nasıl, önemli bir hastalık teşhisi konduğunda veya tedavi için ağır bir ameliyat önerildiğinde, eldeki tüm tahlil ve dokümanlarla, birden fazla doktora gidip izlenecek yol konusunda emin olunmaya çalışılıyorsa, büyük tarhiyatlarda veya tarhiyat olasılıklarında bu tür davranışlar normal.
20 Başlıkta Süreç Nasıl Ele Alınmalı?
1-İnceleme raporu veya dava dosyasının gözden geçirilerek rapor halinde konuya ilişkin değerlendirmeleri ,yol haritası önerileri alınabilir.
2-Kullanılacak ana ve ilave argümanların belirlenmesi, sıralanması, ağırlık oranlarının formüle edilmesi.
3-Dosyaya sunulabilecek ilave yazılı uzman/ akademisyen görüşü, belge önerisi.
4-YMM raporu gerektiren hususlar varsa bu konularda özel amaçlı raporlar oluşturulması ve sunulması yararlı olur.
5-Teknik uzman raporu, değerlendirmesi gerekiyor olabilir mi? Hangi konuda, hangi içerikle?
6-Sanayi Odası vb bir oda veya birlikten alınabilecek yazı,belge vb sorunun çözümüne katkı verebilir mi?
7-Bazen Türkiye’deki kurumlardan veya bir başka ülke resmi dairesinden veya kurumundan belge, açıklama istenip dosyaya sunulabilir. Dosyaya sunulacak yabancı belgelerin apostilli olmasına dikkat edilir.
8-Geniş bir literatür taraması yapılarak, konuya ilişkin gazete yazıları, makaleler, kitap vb. çalışmalar dosyaya sunulabilir.
9-Danıştay Dairelerinin bu konudaki olumlu olumsuz tüm kararlarının tarihsel süreçteki gelişiminin araştırılması. Olumlu ve olumsuz kararların içerikleri ve detaylarının mevcut olayla benzerlik ve farklarının belirlenmesi.
10-Kararlar istikrar kazanmış, dava sorunsuz görünüyorsa farklı, sorunlu görünüyorsa ne gibi ilave çalışmalar yapılması gerektiğinin tespiti.
11-Kararlarda dayanılan olumlu-olumsuz gerekçeler dilekçelerde işlenmiş mi?
12-İdarenin argümanlarının hepsine gerektiği ölçüde cevap verilmiş mi?
13-Danıştayda duruşma yapılması bir ihtiyaç veya yarar sağlayacaksa, duruşma talebinin, dosyanın bu çerçevede ilave başvurularla güçlendirilmesi.
14-Duruşmada hangi argümanlar, hangi sırayla, hangi vurguyla seslendirilmeli, kimler hazır bulunmalı, ilave belge sunumu vb. konuların planlanması.
15-Konuya ilişkin oda, birlik, dernek vb. yarı kamu niteliğindeki kurumların görüş ve değerlendirmeleri önem arz edebilir.
16-Konuya ilişkin tüm kanun maddeleri(güncel haliyle), müktezalar, sirküler ve tebliğ açıklamaları daha ilk aşamada gözden geçirilmelidir.
17-Anayasa Mahkemesi kararları konu özelinde gözden geçirilmelidir.
18-Anayasal ilkeler çerçevesinde değerlendirme yapılmalıdır.
19-Ahim kararları göz önüne alınarak değerlendirme yapılmalı.
20-Usul hukuku değerlendirmeleri yapılmalı.
Şirketlerin muhasebe bölümleri, mali müşavirleri, yeminli mali müşavirleri, avukatları ile müşavere içinde hareket edilmelidir. Vergi dava sürecinde sürece dışarıdan dahil edilecek avukat ve danışmanların şirket içindeki görevlilerden ayrıntılı değerlendirme ve görüş almaları her zaman çok faydalı olmuştur.