Bu Yazımız’da, kamu ihale ve diğer ilgili mevzuat uyarınca, vergi ve SGK borcu olan firmaların kamu ihalelerine girememesi irdelenmiş olup, ihaleye girişi engelleyici bu faktörün, özellikle kriz ortamlarında doğru bir uygulama olmadığının kritiği yapılmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’ncu maddesinin 4’ncü fıkrasının “c” ve “d” bendi hükümlerine göre;
“c) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.”
“d) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.”
istekliler kamu ihaleleri dışında bırakılırlar. Daha açık bir tabirle vergi ve SGK prim borcu olanlar kamu ihalelerine katılamazlar.
Aynı maddenin 5’nci fıkrasına göre Kamu İhale Kurumu, dördüncü fıkranın;
“(c) bendi ile ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının uygun görüşünü alarak sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarını;
(d) bendi ile ilgili olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü alarak vergi borcu kapsamına girecek vergileri; tür ve tutar itibariyle belirlemeye yetkilidir.”
Aynı maddenin 6’ncı fıkrasına göre de; “Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir.”
İhaleye katılan istekliler Vergi ve SGK borcu olmadığına ilişkin taahhütnameyi teklif mektupları ile birlikte vermektedirler. Sözleşme imzalanan firmalar da ihale tarihi itibarıyla vergi ve SGK borçlarının olmadığına dair belgeleri ihaleyi yapan idarelere sunmaktadır.
İhale mevzuatı yönünden ihaleye girme ile ilgili vergi borcu sınırı 2019 yılı için 5.000 TL’dir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin konu ile ilgili kısmı şu şekildedir: “17.4.1. Yıllık gelir, yıllık kurumlar, katma değer, özel tüketim, özel iletişim, motorlu taşıtlar, şans oyunları, damga, banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevkifatlar ve geçici vergiler ile harçlar ve bu alacaklara ilişkin vergi ziyaı cezaları, gecikme zammı ve faizleri bağlamında toplam 5.000 TL'yi aşan tutarlardaki borçlar vergi borcu olarak kabul edilecektir.”
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “17.3.2.2) no’lu maddesine göre; “5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesine göre tespit edilen sigorta primine esas aylık kazancın üst sınırının 3 katını aşmayan (…) borçlar,” kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmeyecektir. Buna göre, kamu ihalesine girebilme konusunda SGK borç sınırı şirketler için 2019 yılında 57.564.- TL’dir.
Yukarıda özetlenen mevzuat uyarınca belirtilen tutarın üzerinde vergi ve/veya SGK borcu bulunan firmalar, kamu ihalelerine katılamayacaklardır.