Stopaj aslen bir vergi ödeme şekli olup, işverenlerce gelir ya da kurumlar vergisine tabi olan bir kazanca ait tutarın, iş yapana ödenmesi sırasında, yasa ile belirlenmiş oranlarca bu tutarın bir kısmının korunarak, iş yapan adına peşin olarak vergi dairesine yatırılması şeklinde gerçekleşen vergileme şeklidir.
Stopaj, Maliye İdaresi’nin vergi tahsilini daha garanti ve kolay bir şekilde gerçekleştirmek istemesinden doğan bir yöntem olarak biliniyor. Uygulama yöntemi göz önünde bulundurulduğunda, temin edilmesi en güvenilir ve en işlek yöntem olarak belirtiliyor. Stopaj, gelir meydana gelir gelmez, devlet tarafından gelirin kaynağından tahsil ediliyor.
Stopaj vergisinin amacı ise; vergilerin tahsilinin daha kolay ve garantili biçimde yapılması… Bu sayede, küçük matrahların vergiden kaçırılması önleniyor, maliye idaresinin ve vergi mükellefinin işlem yükünü azalıyor. Bir diğer amacı da; verginin, gelirin oluşmasından çok kısa bir süre sonra maliye dairesine geçmesine destek olmak ve nihayet verginin mükellef üzerinde oluşan psikolojik etkisini gidermek olarak belirtiliyor.
Stopaj vergisi, Gelir İdaresi Başkanlığı’nca her yılın başında belirtilen vergi takvimine göre iki eşit taksit olarak ödenebiliyor. Gelir kapsamında bulunan kira stopaj hesaplamaları her sene mart ayında beyan ediliyor. Gelir vergisi kapsamındaki kira stopaj vergisi her yılın Mart ve Temmuz aylarında ödeniyor.
Stopaj vergisi oranları, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarında maddeler halinde belirtiliyor. Bu kanunlarda kimlerin hangi koşullarda stopaj vergisi ödemesi gerektiği açıkça belirtiliyor. Stopaj kesintisinin brüt ücret üzerinden hesaplandığını da belirtelim.
2000 TL bedelindeki brüt kira fiyatının %20’si olarak hesaplanan 400 TL, kiracı tarafından stopaj kesintisi olarak vergi idaresine, geriye kalan 1600 TL’lik bedel ise net kira bedeli olarak mülk sahibine ödeniyor.
Kira sözleşmesinde kira bedeli, brüt olarak değil de net olarak beyan edildiyse aşağıdaki formül uygulanıyor.
Brütleştirme Formülü = Net Kira Ücreti / (1-0,2)
Net olarak belirtilen kira bedelinden dolayı yeni stopaj tutarı ise;
Brüt Kira Bedeli = 2000 / 0,8 = 2500 TL
Stopaj Tutarı = 2500 x 0,2 = 500 TL