Vergi kavramı; kamusal hizmetlerin karşılanabilmesi için kişi ve kurumlardan kanuni yollar ile alınan ücretler anlamına gelir. Vergi, anayasada yer alan bir kavram olmakla birlikte her vatandaşın ödeme gücü ile doğru orantılı olarak ödemesine olanak tanınan tutarlardır.
Vergiyi doğuran olayın gerçeklemesi vergi borcunu doğurur. Vergi borcu, gelirlerin beyanname yolu ile belirtilen tarihlerde beyan edilmesi ile birlikte gerekli tarihlerde ödenir. İdari para cezası, yargı harcı, trafik cezası gibi vergi dairesine intikal eden bütün borçlar birer vergi borcudur.
Vergi borçlarınıza dair sorgulamaları Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı olan İnternet Vergi Dairesi ya da e-Devlet vasıtası ile Vergi Borcu Sorgulama sayfası üzerinden gerekli bilgileri girerek sorgulamanız mümkündür. Her iki yöntem de sizden kimlik bilgilerinizi doğrulamanızı isteyecektir. Sisteme giriş için tüm bilgilerinizi doğru ve eksiksiz olarak girdikten sonra borç sorgulama ve ödeme sayfası üzerinden vergi tipini seçip borcunuzu sorgulamanız mümkün olur.
Genel borç sorgulama ve ödeme sekmesi aracılığı ile mükellefiyetin gerektiği vergi türleri, idari para cezaları, harçlar, taşıt vergileri ve cezaları ya da yapılandırılan borçlar hakkında sorgulama yapabilirsiniz.
6552 sayılı kanun kapsamında vergi borcunuzu yapılandırdıysanız İnternet Vergi Dairesi sitesi üzerinden veya e-Devlet sistemi içerisinde sorulama yolu ile gerekli bilgilere ulaşabilirsiniz.
Öncesinde kurum, belirtilen tarihlerde gelirlerini beyan etmek adına beyanname verir. Bu beyanname, kuruma ait muhasebe kayıtlarına uygun olacak şekilde mali müşavir tarafından düzenlenir ve vergi dairesine iletilir. Vergi dairesi, kurum beyannameyi düzenledikten sonra o kuruma tahakkuk fişi verir. Vergi borçlarına dair ödemeler bu tahakkuk fişine göre yapılır. Vergi dairesinin verdiği tahakkuk fişi ile banka şubeleri, internet bankacılığı ya da vergi daireleri aracılığı ile ya da İnternet Vergi Dairesi yoluyla ödemenizi gerçekleştirebilirsiniz.
Şirketlerin ekonomik açıdan zor dönemlerden geçtikleri ve vergi borçlarını düzenli olarak ödeyemedikleri haller oluşabilir. Zamanında ödenemeyen vergi borçları sebebi ile bu borçluluk durumu katlanarak devam eder. Bu gibi durumlarda ödeme kolaylığı sağlamak için borçlar yapılandırılabilir. Borçlu olduğunuz miktarı belirten belgeler ile yetkili kurumlara başvuruda bulunarak bütçenize en uygun şekilde borçlarınızı yapılandırmanız mümkün olur.
Vergi borcu ile ilgili muhatap olunacak kurum vergi daireleridir. Vergi dairesine dilekçe ile başvurabileceğiniz gibi internet üzerinden de bunu gerçekleştirmeniz mümkün olur. İnternet aracılığı ile yapacağınız yapılandırma başvurusunda T.C. kimlik numarası gereklidir. Peki, internet üzerinden vergi borcu yapılandırılması nasıl olur?
Borç yapılandırma işlemini hangi vergi dairesi ile yapacağınızdan emin değilseniz bağlı olduğunuz vergi dairesini öğrenmek için Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesi üzerinden Borç Sorgulama ve Ödeme bağlantısına girerek T.C. kimlik numarası gibi istenen bilgileri girdikten sonra sistem içerisinde bağlı olduğunuz vergi dairesini görüntüleyebilirsiniz.
Vergi borcunun yapılandırılması işlemi 6 aydan ile 18 aya kadar taksitlendirme seçeneğine sahip olabilmektedir.
Vergi borcunu ödemeyen mükellefler kanuna göre vergi ziyaı suçu işlemiş olurlar ve kanunun belirttiği esaslara göre ceza alırlar. Vergi ziyaı suçu işleyenler, ziyaa uğratılan verginin tutarı ne ise o tutarın bir katı kadar vergi ziyaı cezası ödemek durumunda kalırlar.
Kanunun 359. Maddesinde yazılı fiiller ile vergi ziyaına sebep olunması halinde ceza üç katı olarak uygulanırken fiile iştirak edenler için bir kat şeklinde uygulanır.
Kanuni sürenin geçmesi sonrasında verilen vergi beyannameleri için bu madde doğrultusunda kesilen ceza %50 oranında olur. Ancak, vergi incelemesi başlamışsa ya da takdir komisyonuna sevki gerçekleşmiş ise bu oran uygulanmaz.