Muafiyetler ve İstisnalar:
Muafiyetler ve İstisnalar:
Muafiyetler ve İstisnalar:
a. İştirak Kazançları İstisnası:
Dar veya tam mükellef kurumların; tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılmaları nedeniyle elde
ettikleri kazançlar Kurumlar Vergisinden istisnadır.
Bu istisnanın amacı çifte vergilendirmeyi önlemektir.
b. Yurt dışı iştirak kazançları istisnası:
Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki şirketlerin sermayesine iştirak
eden kurumların , bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançları belli şartları taşıması koşuluyla vergiden istisna
edilmiştir.
c. Tam mükellef anonim şirketlerin yurt dışı iştirak hisselerini elden çıkarmalarına ilişkin istisna
d. Emisyon primi istisnası
e. Taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetler, intifa senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası:
Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip
oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların % 75'lik kısmı ile aynı
süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50 ‘lik kısmı vergiden istisnadır. Bu
istisnadan satışın yapıldığı yıl yararlanılır.
f. Türkiye’de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazançlarına ilişkin istisna
g. Bankalara ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna tanınan istisna
h. Kurumların yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri belli şartları
taşıyan kurum kazançlarına ilişkin istisna
ı. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançlarda istisna
j. Eğitim ve öğretim işletmeleri ile rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlara
ilişkin istisna :
Faaliyete geçilen dönemden itibaren 5 Hesap Dönemi Kurumlar Vergisinden istisna olacaktır.
k. Kooperatiflerde Risturn Kazançları İstisnası
Tüm Kooperatif ortaklarının yönetim gideri karşılığı olarak ödedikleri paralardan harcanmayarak iade edilen kısımlar
kurumlar vergisinden istisnadır.
Ayrıca,
• Tüketim kooperatiflerinde, ortakların kişisel ve ailevi gıda ve giyecek ihtiyaçlarını karşılamak için satın
aldıkları malların değerine,
Kurumlar Vergisinden muaf
• Üretim kooperatiflerinde, ortakların üreterek kooperatife sattıkları veya kooperatiften üretim faaliyetinde
kullanmak üzere satın aldıkları malların değerine,
• Kredi kooperatiflerinde, ortakların kullandıkları kredilere, göre hesapladıkları risturn vergiden istisnadır.
Bu risturnların ortaklara dağıtımı kar dağıtımı sayılmaz. Tüketim kooperatiflerine ilişkin haklar korunmuş, üretim ve
kredi kooperatiflerine tanınan risturn istisnası 2018 yılında kaldırılmıştır.
Risturn istisnasının tutarı şu şekilde hesaplanır:
(Ortaklarla yapılan iş hacmi / Genel iş hacmi) X Kar
ÖRNEK: Bir kooperatifin ortaklarla yapılan iş hacmi 5000 TL , genel iş hacmi 6000 TL , gelir gider fazlası 3000 TL ise
bu kooperatifin yararlanacağı risturn istisnası ne kadardır?
RİSTURN İSTİSNASI :
????????????????
????????????????
* 3000 = 2500 RİSTURN İSTİSNASI
Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı:
Kontrol edilen yabancı kurum kavramı; tam mükellef gerçek kişi ve kurumların doğrudan veya dolaylı olarak ayrı
ayrı ya da birlikte sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az %50’sine sahip olmak suretiyle kontrol
ettikleri yurt dışı iştirakleri ifade etmektedir. Bu yurtdışı iştirakleri kurumların kazançları dağıtılsın ya da dağıtılmasın
Kurumlar Vergisine tabidir. Ancak bunun için aşağıda belirtilen şartların tamamının aynı anda gerçekleştirilmesi
gerekmektedir.(KVK 7.madde)
a. İştirakin toplam gayrisafi hasılatının %25’i veya fazlasının faaliyet ile orantılı sermaye ,organizasyon ve eleman
istihdamı suretiyle yürütülen ticari ,zirai veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kar payı, kira, lisans ücreti,
menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşması
b. Yurtdışındaki iştirakin ticari bilanço karı üzerinden %10 ‘dan az oranda gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam
vergi yükü taşıması
c. Yurtdışında kurulu iştirakin ilgili yıldaki toplam gayrisafi hasılatının 100.000 TL karşılığı yabancı parayı geçmesi
Yukarıda geçen vergi yükü ,kanuni veya iş merkezinin bulunduğu ülkede ilgili dönemde tahakkuk eden ve kar payı
dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler dahil olmak üzere toplam gelir ve kurumlar vergisi
benzeri verginin , bu dönemde elde edilen toplam dağıtılabilir kurum kazancı ile tahakkuk eden gelir ve kurumlar
vergisi toplamına oranlanması suretiyle tespit edilir.
Ayrıca kontrol oranı olarak, ilgili hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte sahip olunan en yüksek oran dikkate alınır.
Yukarıdaki şartların gerçekleşmesi durumunda yurt dışında kurulu iştirakin elde etmiş olduğu kar, yurt dışı iştirakin
hesap döneminin kapandığı ayı içeren hesap dönemi itibariyle tam mükellef kurumların, kurumlar vergisi matrahına
hisseleri oranında dahil edilir.
Yine bu madde uyarınca Türkiye’de vergilendirilmiş kazancın yurt dışındaki kurum tarafından sonradan dağıtılması
durumunda ,elde edilen kar paylarının vergilenmemiş kısmı kurumlar vergisine tabi tutulur.