GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI:
Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:
1. Arazi, bina, maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı
2. Voli mahalleri ve dalyanlar
3. Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı demirbaş eşyası ve döşemeleri
4. Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar
5. Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar
6.Telif hakları (bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır)
7. Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları
8. Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.
UYARI: Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu kanunun uygulanmasında gayrimenkul sermaye iradı addolunur.
UYARI: Gayrimenkul sermaye iratlarında TAHSİL esası geçerlidir.
Yukarıda 8 madde halinde sayılan mal ve hakların bir ticari işletmeye dahil olması durumunda elde edilen kira geliri ticari kazanç olarak vergiye tabi tutulacaktır. Örneğin Bay A’nın şahsına ait dükkanını kiraya vermesi sonucunda elde edilen gelir, gayrimenkul sermaye iradı iken; ticari faaliyetle uğraşan ABC Kollektif Şirketine ait bir dükkanın kiraya verilmesi sonucunda şirketin elde ettiği gelir ticari kazanç olacak ve ortaklara ortaklık oranı nispetinde dağıtılacaktır.
Ancak serbest meslek erbaplarının mesleki işletmelerine dahil olan yukarıda 8 bentte sayılan mal ve hakların kiraya verilmesi nedeniyle elde edilen gelir gayrimenkul sermaye iradı olacaktır. Örneğin serbest meslek faaliyetiyle uğraşan ABC Kollektif Şirketine ait bir dükkanın kiraya verilmesi sonucunda elde edilen gelir gayrimenkul sermaye iradı olacaktır.
Beyan Edilecek Gelir
Gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrisafi hasılat, kanun maddesinde yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarıdır.
ÖRNEK: 2018 yılında 2017, 2018 ve 2019 yılına ait kira tutarlarının tamamı tahsil edilmişse, 2018 takvim yılı için Mart 2018 döneminde beyan edilecek gelir 2017 ve 2018 yıllarına isabet eden kadar olacaktır. 2019 yılına ait kira tutarı ise 2019 yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinde Mart 2020 döneminde beyan edilecektir.
ÖNEMLİ NOT : 1 Nisan 2019 tarihinden itibaren Gelir İdaresi Başkanlığı , VUK ‘nun 28.madesinin verdiği yetkiye istinaden 115 nolu VUK sirkülerinde yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar beyanname verme tarihleri ilk ödeme tarihine kadar uzatıldı.