Esnaf vergi muafiyeti belgesi, esnaf muaflığına ilişkin şartları taşıyanlara talepleri halinde vergi dairelerince verilen belgedir. Bu belgeyi alan esnaf vergiden muaf tutulmaktadır. belgenin süresi 3 yıldır ve 3 yılın sonunda yenilenmesi gereklidir. Belgeyi almak isteyenlerin, matbu bir dilekçe ile varsa işyerlerinin, işyeri olmayanların ise ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki tarha yetkili vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir. Yapılan bu başvurunun ardından vergi dairesi bir yoklama ile mükellefin durumunu tespit ettikten sonra, esnafın talep ettiği Esnaf vergi muafiyeti belgesini vermektedir. Esnaf muaflığından faydalananların söz konusu belgeyi almaları isteğe bağlı olup, belge alanlardan herhangi bir bedel talep edilmeyecektir. Esnaf vergi muafiyeti belgesi talep edenlerin, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir. Esnaf vergi muafiyeti belgesi düzenlendiği tarihten itibaren üç yıl için geçerli olup bu sürenin sonunda vergi dairesine başvurularak yeni belge alınması mümkün bulunmaktadır. Üç yıllık süre içinde esnaf muaflığı şartlarınıkaybedenlerin, işi bırakanların veya kendi isteği ile muaflıktan çıkmak isteyenlerin esnaf vergi muafiyeti belgeleri vergi dairelerince iptal edilecektir. Belgesi iptal edilenlerin, esnaf muaflığına ilişkin şartları taşımaları halinde yeniden belge talebinde bulunmaları mümkündür. Esnaf vergi muafiyeti belgesine icra edilen faaliyetin türü olarak aşağıdaki bilgilerden biri yazılmaktadır: - Oturdukları evlerde el emeği ürün imali ve satışı (GVK Madde: 9/6), - Hurda mal toplayıcılığı (GVK Madde: 9/7), - Geleneksel meslek kolları (GVK Madde: 9/8), - Seyyar milli piyango bileti satışı, - 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kapıdan mal satışı, - Diğer mal satışı, - Diğer hizmet satışı (mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali dâhil). Ayrıca, birden fazla faaliyetle iştigal edilmesi halinde, ağırlıklı olarak yapılan veya kişinin tercih ettiği faaliyet türü belgeye yazılmaktadır. Söz konusu bu belgeyi alanlar vergi ödemeden sosyal güvenlik sistemine dahil olabilmektedirler.