e-İrsaliye Nedir? e-İrsaliyeyi Kimler Kullanmalıdır?

 

 

e-İrsaliye Nedir?

e-İrsaliye, bir malın taşınması ve sevki sürecinde kullanılması gereken irsaliye belgesinin elektronik ortamda hazırlanmış halidir. Kâğıt olarak düzenlenen irsaliyeden herhangi bir farkı olmayan elektronik irsaliye, hukuki açıdan da kâğıt irsaliye ile aynı standarda sahiptir. Kâğıt irsaliye, taşıma ve sevk irsaliyesi olarak ikiye ayrılır. Ancak e-İrsaliye genellikle sevk irsaliyesi yerine geçecek şekilde kullanıldığından taşıma irsaliyesi düzenlemek için kâğıt irsaliye de bulundurulabilmektedir.

e-İrsaliye’nin Avantajları Nelerdir?

Ticari faaliyette bulunan şirketlerin elektronik irsaliye uygulamasına geçiş yapmalarındaki en önemli sebeplerden biri, şirketin operasyonel süreçlerinin yönetilmesinde zamandan ve tüm fazla maliyetlerden tasarruf edilmesini sağlamaktır. e-İrsaliye’nin avantajlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

1. Zaman: Şirketler düzenledikleri irsaliyeleri elektronik ortamda hazırladıklarında zamandan tasarruf ederler.
2. Maliyet: İrsaliye basım, arşivleme ve kargolama giderlerini azaltarak elektronik ortama taşıyan şirketlerin iş süreçleri hızlanacağından işçilerin çalışma verimliliği sayesinde işçilik maliyetlerinden tasarruf etme imkânı bulurlar.
3. Hız: Elektronik irsaliye ile bilginin çok kısa sürede ulaşması ile şirketler iade, kabul, red gibi süreçlerde hızlı bir şekilde mutabakatı sağlarlar. Şirketler dijital arşivleme özelliği sayesinde tüm irsaliyelere saniyeler içinde ulaşma imkânı bulurlar.
4. Doğa Dostu: e-İrsaliye kâğıt, mürekkep, kargolama gibi maliyetlerden kurtararak ekonomiye katkı sağlamanın yanında, kâğıt israfı ile aynı zamanda çevreye zarar veren pek çok unsurun da önüne geçmiş olur.
5. Entegre Sistem: Şirketler e-İrsaliye süreçlerini, e-İrsaliye uygulamasını muhasebe sistemlerine entegre ederek süreçleri tek noktadan yönetme imkânına sahip olurlar.

6. e-İrsaliye Uygulamasını Kimler Kullanmalıdır?

   Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan 509 sıra numaralı Vergi Usul kanunu Genel Tebliği’nde e-İrsaliye’ye zorunlu geçiş halleri genişletilmiştir. Bu tebliğe göre 01.07.2020 tarihi itibarıyla geçilmesi zorunlu durumlar aşağıdaki gibidir:

7. GİB, inceleme ve analiz çalışmaları yaparak elde ettiği sonuç ile tespit ettiği vergi düzeyi düşük ya da riskli mükellefleri; sektör, faaliyet ve ciroya bağlı olmaksızın, e-İrsaliye uygulamasına geçmeye zorunlu tutar. Uygulamaya geçiş yapılırken Başkanlık tarafından yazılı bildirim yapılır ve en az 3 ay müddet verilir.
8. e-İrsaliye uygulamasına kaydı bulunmayan alıcılara da sevk irsaliyesinin elektronik olarak düzenlenmesi öngörülmüştür. Muhatabın talebine göre kâğıt ya da elektronik ortamda iletilmek üzere irsaliye hazırlanabilir.
9. 01.07.2019 tarihi itibarıyla e-İrsaliye uygulamasına dahil olmak zorunda olan mükellef grupları, mal sevkiyat işlemleri ve serbest meslek mensupları belirlenmiştir.
10. e-Fatura uygulamasına dahil olan ve 2018 ya da takip eden hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 25 milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin 01.07.2019 tarihi itibarıyla elektronik irsaliye uygulamasına geçmesi zorunlu hale gelmiştir.
11. Enerji Piyasası Denetleme Kurumu’na kaydı bulunan işletmeler, şeker ve benzeri ürünleri imal eden ve işleyen işletmeler, maden işletmeleri, demir-çelik imal ve ihracı ile uğraşanlar, gübre takip sistemine kaydı olanlar, sebze-meyve tüccarları ciro tutarı fark etmeksizin e-İrsaliye uygulamasına geçmek zorundadırlar.
12. Bahsi geçen sektörlerden 01.01.2020 tarihi itibarıyla izin, lisans alanların ve kurulmuş olanların ise Nisan ayına kadar uygulamaya geçmeleri zorunlu hale getirilmiştir.

13. e-İrsaliye Uygulamasına Nasıl Başvurulur?

    Mükelleflerin e-İrsaliye uygulamasını kullanabilmeleri için öncesinde e-Fatura sisteminde kaydının bulunması gerekir. e-Fatura sistemine dahil olan mükelleflerin e-İrsaliye uygulamasını kullanma yöntemleri e-Fatura uygulaması ile aynıdır.

    e-Fatura sisteminde kaydı bulunan kullanıcılar, üç farklı yöntemden birini tercih ederek e-İrsaliye uygulamasına başvurabilirler. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:

14. GİB Portal: Başkanlığın mevcut portalı olan https://portal.efatura.gov.tr/efatura/egiris.jsp adresi ile mükellefler portala giriş yapabilir ve başvurularını gerçekleştirebilirler.
15. Entegrasyon: GİB’e hitaben yazılan bir dilekçe ve test tanım formu ile Başkanlık’a başvurulabilir.
16. Özel Entegrasyon: Mükellef mevcut özel entegrasyon yöntemi kullanıyor ise e-İrsaliye uygulamasına dahil olmak istemesi halinde, Başkanlık’tan e-İrsaliye özel entegratörlük izni olan özel entegratörlerden birini tercih ederek uygulamaya katılabilir. bu durumda, başvuru işlemleri ile özel entegrasyon hizmeti veren kurum ilgilenir.

17. Kimlere e-İrsaliye Düzenlenebilir?

    e-İrsaliye kesme işlemi, taraflar arasında elektronik ortamda sisteme kayıtlı kullanıcılar arasında gerçekleşebilir. e-İrsaliye gönderebilmek için gönderici ve alıcının e-İrsaliye kullanıcısı olması gerekir. Eğer taraflardan biri e-İrsaliye kullanmıyor ise işlem, e-arşiv fatura veya sevk irsaliyesi gönderimi şeklinde gerçekleşir.

    e-İrsaliye’de Yol Denetimi Nasıl olur?

    Denetim memurları, mevcut cihazları ile irsaliyede bulunması zorunlu olan karekodu ya da barkodu okutarak e-İrsaliye ile ilgili gerekli bilgilere ulaşabilir ve denetimi gerçekleştirebilirler. Bu şekilde, e-İrsaliye uygulaması yol denetimi için de oldukça pratik çözümler sunar.