Değerli konut nedir? Nasıl vergi uygulanmaktadır?
Türkiye’de konut nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce (TKGM) belirlenen değeri 5.000.000 Türk lirası ve üzerinde olanlar değerli konut vergisine tabidir.
Bu konutların değerlerinin tespiti, ilanı ve kesinleşme süreci şöyledir;
• TKGM konutların vergi değerini tespit edecek.
• Sitesinde ilan edecek. Konut sahibine de tebliğ edilecek.
• Tebliğdeki değere 15 gün içinde itiraz edilmezse konut değeri kesinleşir.
• TKGM konutların vergi değerini tespit etmemişse, binaların vergi değeri esas alınarak vergilendirme yapılır.
Verginin matrahı, bina vergi değeri ve TKGM değerinden yüksek olanıdır. Paylı Mülkiyette binanın toplam değeri esas alınır.
Bina değer ve vergi oranları aşağıdaki gibidir.
BİNA DEĞERİ VERGİ ORANI
5.000.000 TL ile 7.500.000 TL arasında olanlar (Binde 3)
7.500.001 TL ile 10.000.000 TL arasında olanlar (Binde 6)
10.000.001 TL’yi aşanlar (Binde 10)
Vergiyi, Değerli konutun maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenler öder . Paylı mülkiyet hâlinde malik olanlar hisse oranında mükelleftir. Elbirliği mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olurlar. Yani yıl içinde mükellefiyet başlamaz. Şartların tespit edildiği yılı, takip eden Yıldan itibaren başlar. Yanan, yıkılan, tamamen kullanılmaz hâle gelen veya vergiye tabi iken muaflık şartlarını kazanan konuttan dolayı mükellefiyet, bu olayların vuku bulduğu tarihi takip eden taksitten itibaren sona erer.
Hangi konutlar bu değerli konut vergisinden muaftır inceleyelim;
a) Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin ve üniversitelerin sahip olduğu konutlar,
b) Türkiye sınırları içinde tek konutu olan kişilerden; kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin,
c) Yabancı devletlere ait olup elçilik ve konsolosluk olarak kullanılan mesken nitelikli taşınmazlar ile elçilerin ikametine mahsus ve merkezi Türkiye’de bulunan milletlerarası kuruluşlara ve temsilciliklerine ait mesken nitelikli taşınmazlar.
ç) Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar,
Vergi Beyannamesi Değerli konutun bulunduğu yerdeki yetkili vergi dairesine verilecek.
Konutun değerinin 5.000.000TL’yi aştığı yılı takip eden yılın şubat ayının 20 nci günü sonuna kadar beyan edilir. Vergi, yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk olunur. Her yıl için mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilir. Elbirliği mülkiyetinde mükellefler müşterek beyanname verebilecekleri gibi, münferitte verebilirler.Paylı mülkiyet hâlinde ise beyanname münferiden verilir.Vergi, ilgili yılın ŞUBAT ve AĞUSTOS aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenir.