Çifte vergiyi önleme anlaşmaları (ÇVÖA), iki ülke arasında çifte vergilemenin önlenmesi ve mükelleflerin korunması amacıyla yapılan anlaşmalardır. Bu anlaşmalar genellikle şu temel prensipleri içerir:
1. **Ana Vergileme Hakkı:** Anlaşma, belirli bir gelir türü üzerinde vergilendirme yetkisinin hangi ülkeye ait olduğunu belirler. Bu, genellikle kişinin veya şirketin ikamet ettiği veya kayıtlı olduğu ülkeyi ifade eder.
2. **İndirim veya Muafiyet:** ÇVÖA'lar, bir gelir türünün iki ülke tarafından vergilendirilmesini önlemek için indirim veya muafiyet hükümleri içerir. Mükellefler, diğer ülkede ödedikleri vergileri ana ülkelerinde ödenecek vergiden düşebilirler veya tamamen muaf olabilirler.
3. **Vergi Oranları:** Anlaşma, belirli gelir türleri üzerinden uygulanacak vergi oranlarını belirleyebilir. Böylece mükellefler, belirli bir gelir türü için hangi oranda vergilendirileceklerini önceden bilebilirler.
4. **Bilgi Paylaşımı:** ÇVÖA'lar, iki ülke arasında vergi kaçakçılığı ve şeffaflığı artırmak amacıyla bilgi paylaşımını düzenleyebilir. Bu sayede, vergi otoriteleri birbirleriyle ilgili vergi bilgilerini paylaşabilir.
Çifte vergiyi önleme anlaşmaları genellikle uluslararası işlemleri ve yatırımları kolaylaştırmak için önemlidir. Her ülke, kendi çift vergi önleme anlaşmalarını bağlamak için müzakereler yapar ve genellikle OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) rehberliğinde standart modeller kullanılır. Bu anlaşmalar, mükelleflerin adil bir şekilde vergilendirilmesini sağlamak ve uluslararası ticaretin ve yatırımların teşvik edilmesini hedefler.