Afet Yeniden İmar Fonunun Yapısı ve İşleyişi Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Afet Yeniden İmar Fonunun yapısı, işleyişi ve idaresi ile Afet Yeniden İmar Fonu Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esaslarına ilişkin hususları düzenlemektir.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 15/3/2023 tarihli ve 7441 sayılı Afet Yeniden İmar Fonunun Kurulması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,

b) Başkan: Hazine ve Maliye Bakanını,

c) Fon: Afet Yeniden İmar Fonunu,

ç) Kanun: 15/3/2023 tarihli ve 7441 sayılı Afet Yeniden İmar Fonunun Kurulması Hakkında Kanunu,

d) Sekretarya: Afet Yeniden İmar Fonu Sekretaryasını,

e) Yönetim Kurulu: Afet Yeniden İmar Fonu Yönetim Kurulunu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Afet Yeniden İmar Fonu ve İşleyişi

Fonun amacı ve yönetimi

MADDE 4- (1) Bakanlığa bağlı, tüzel kişiliği haiz Afet Yeniden İmar Fonu doğal afetler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen alanlarda; imar, altyapı ve üstyapı çalışmaları için gerekli kaynağın sağlanması, yönetilmesi ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılması amacıyla faaliyetlerini yürütür.

(2) Fon, Yönetim Kurulunun kararları çerçevesinde yönetilir.

Fonun kaynakları ve kaynakların değerlendirilmesi

MADDE 5- (1) Fonun kaynakları;

a) Yurt içi ve yurt dışı kaynaklı her nevi nakdî bağış, yardım, hibe ve kredilerden,

b) Bütçeye bu amaçla konulacak ödenekten,

c) Fon tarafından kurum ve kuruluşların mevzuatındaki her türlü kısıtlamalardan muaf tutularak yurt içi ve yurt dışı sermaye ve para piyasalarından sağlanan finansman ve kaynaklardan,

ç) Diğer gelirlerden,

oluşur.

(2) Fonun kaynakları 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesi çerçevesinde belirlenen esaslara göre değerlendirilir. Bu kapsamda oluşturulacak protokoller Yönetim Kurulu onayıyla yapılır.

(3) Fon kaynaklarının temininde bu Yönetmelikle düzenlenmeyen hususlar ilgili mevzuat çerçevesinde Yönetim Kurulu kararı ile uygulanır.

Dış finansman

MADDE 6- (1) Dış finansman temini, yönetimi, kaydı ve raporlanması dâhil tüm hususlar 4749 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılır.

(2) Niteliği gereği Yılı Yatırım Programında yer alması gereken projelere dış finansman sağlanmasına ilişkin Fon tarafından Bakanlık nezdinde başvuruda bulunulması öncesinde projeyi yürüten ilgili kamu kurum ve kuruluşunun girişimiyle projenin yılı Yatırım Programı ile ilişkilendirilmesine ilişkin işlemler tamamlanır.

Dış finansmanın doğrudan Bakanlık tarafından temini

MADDE 7- (1) Yönetim Kurulu tarafından alınacak karar çerçevesinde Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun Ek 7 nci maddesi uyarınca bir dış finansman kaynağından Fona karşılıksız tahsis yoluyla finansman temin edilmesi talep edilebilir.

Dış finansmanın Fon tarafından temin edilmesi

MADDE 8- (1) Fonun kendi adına uluslararası sermaye piyasalarında tahvil ihracı da dâhil olmak üzere herhangi bir dış finansman kaynağından Hazine garantisi olmaksızın sağlayacağı kredi ve hibe dâhil dış finansman Bakanlığın iznine tabidir. İznin verilmesi Hazine geri ödeme garantisi sağlandığı anlamına gelmez.

(2) Hazine geri ödeme garantisi olmaksızın kendi adına temin edeceği her bir finansman işlemi için Fon, Yönetim Kurulunca alınacak karar çerçevesinde mali yükümlülük altına girer. Finansmana ilişkin işlemler Fon tarafından yürütülür ve sonuçlandırılır. Müzakereler neticesinde dokümanları imzalamaya yetkili temsilciler Fon Yönetim Kurulu kararı ile belirlenir.

(3) Fonun kendi adına uluslararası sermaye piyasalarında tahvil ihracı da dâhil olmak üzere herhangi bir dış finansman kaynağından sağlayacağı tahvil dâhil dış finansman için Hazine geri ödeme garantisi talebi olması durumunda Fon tarafından Bakanlık nezdinde başvuruda bulunulur. Hazine geri ödeme garantisi talebinin Bakanlıkça uygun görülmesi halinde Bakanlık ile koordinasyon içinde finansman sağlanması işlemlerine başlanır.

(4) Hazine geri ödeme garantisi altında temin edeceği her bir finansman işlemi için Fon, Yönetim Kurulunca alınacak karar çerçevesinde mali yükümlülük altına girer. Müzakereler neticesinde dokümanları imzalamaya yetkili temsilciler Fon Yönetim Kurulu kararı ile belirlenir.

Bütçeden Fona aktarılacak ödenek

MADDE 9- (1) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu kurum ve kuruluşları, bütçelerine bu amaçla tahsis edilen ödenekten Fona kaynak aktarır. Bunun dışında kalan kamu kurum ve kuruluşları kendi tabi oldukları mevzuat çerçevesinde Fona kaynak aktarır.

Sermaye ve para piyasalarından borçlanma işlemleri

MADDE 10- (1) Fonun yurt içi ve yurt dışı sermaye ve para piyasalarından finansman sağlamasına ilişkin karar alma süreçleri, ihraç yöntemleri, ihraç koşulları, ihraç edeceği borçlanma araçlarının özellikleri ve benzeri diğer hususlar bu kapsamda alınacak Yönetim Kurulu kararı ile belirlenir.

Ödemeler

MADDE 11- (1) Fonun her tür borçlanma işleminden kaynaklanan anapara geri ödemeleri ile her tür faiz, kar payı, masraf, ücret, komisyon, sigorta primi, garanti ücreti, kur farkları, gecikme cezası, iskonto gideri ve sair tüm masraf ve giderlere ilişkin ödemeler Fondan karşılanmak üzere Yönetim Kurulu onayıyla yapılır.

(2) Fona kaynak temini, Fon kaynaklarının yönetimi ve Fondan kaynak aktarımı dolayısıyla oluşan her tür gider, ücret ve masraflar ile Fonun derecelendirilmesi, bağımsız denetimi, danışmanlık hizmeti ve diğer operasyonel giderlerine ilişkin ödemeler Fondan karşılanmak üzere Yönetim Kurulu onayıyla yapılır.

Fondan kaynak aktarılması ve harcama yapılması

MADDE 12- (1) Kanunun amacına uygun olarak ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülen veya planlanan projeler için Fondan kaynak talep edilebilir. Projelerin başvuru, değerlendirme ve seçimine ilişkin süreçler Yönetim Kurulu tarafından Fonun amacına uygun olarak belirlenecek ilke ve kriterler çerçevesinde yürütülür.

(2) Fonun amacına uygun olarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilen projeler için, harcama programı kapsamında ve gerçekleşmelere bağlı olarak ödenmek üzere Fondan, Yönetim Kurulu onayı ile ilgili kurum ve kuruluşlara kaynak aktarılır.

(3) Fon tarafından aktarılan kaynaklar Kanunda belirlenen amaçlar dışında kullanılamaz.

(4) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvel kapsamındaki idarelere Fon tarafından aktarılan tutarlar genel bütçeye, diğer idarelere aktarılan tutarlar ilgili kamu kurum ve kuruluşunun bütçesine gelir kaydedilir.

(5) Niteliği gereği Yatırım Programında yer alması gereken projelerde, finansman kaynağının yurt içi veya yurt dışı olmasına bakılmaksızın yatırım programıyla ilişkilendirilmeden Fondan kaynak aktarılamaz ve harcama yapılamaz.

(6) Dördüncü fıkraya göre kaydedilen tutarları, ilgili idare bütçesinde açılacak tertiplere ödenek kaydetmeye ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıla devretmeye ilgili idareler yetkilidir.

(7) Fondan kaynak aktarımı Fon Yönetim Kurulunun onayı üzerine, sekretarya hizmetlerini yürüten birimce gerçekleştirilir. Süreçte kullanılan bilgi ve belgeler bu birimce muhafaza edilir. Kaynak aktarma süreçleri harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlileri tarafından Bakanlıkça yürütülen otomasyon sistemi üzerinden, şekil ve içeriği Bakanlıkça belirlenmiş olan ödeme emri belgesiyle gerçekleştirilir. Kaynak aktarımına ilişkin Yönetim Kurulu onayı ve Yönetim Kurulunca belirlenen diğer belgeler kanıtlayıcı belge olarak ödeme emri belgesine eklenir.

(8) Fon kaynaklarıyla yürütülecek projelerin uygulanması için gerekli her türlü iş ve işlemler Fondan kaynak aktarılan kamu kurum ve kuruluşlarınca gerçekleştirilir. Projelerin ekonomik ve teknik açıdan yapılabilirliği ile Fon tarafından aktarılan kaynakların mevzuata uygun, etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin sorumluluk aktarım yapılan kurum ve kuruluşlara aittir.

Fon işlemlerinin muhasebeleştirilmesi

MADDE 13- (1) Fonun muhasebe işlemleri, 3/12/2014 tarihli ve 2014/7052 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde yer alan temel muhasebe kavramları ve ilkeleri ile 27/12/2014 tarihli ve 29218 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine ve aşağıda belirtilen hususlara göre yürütülür:

a) Fonun iş ve işlemlerine ilişkin muhasebe hizmeti, Bakanlıkça yürütülen otomasyon sistemi üzerinden, Hazine ve Maliye Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğünce yerine getirilir. Bu hizmet için ayrı bir birim kurmaya veya görevlendirmeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkilidir.

b) Fonun muhasebe hizmetlerini yerine getiren Bakanlık birimi tarafından hazırlanarak Sekretaryaya iletilen detaylı hesap planı Yönetim Kurulunca onaylanır.

c) Fonun muhasebe kayıtları, fon tüzel kişiliği adına tutulur ve üçer aylık dönemler itibarıyla raporlanır. Dönem içindeki üçer aylık raporlamalar için mizan; dönem sonunda ise bilanço ve faaliyet sonuçları tablosu muhasebe birimince hazırlanır. Bu raporlar, fiziki veya elektronik olarak muhasebe biriminden temin edilerek Sekretarya tarafından Yönetim Kurulu onayından sonra, ilgililere sunulur veya yayımlanır. Yönetim Kurulu, birinci fıkrada belirtilen düzenlemelere uygun olarak, dönemler itibarıyla raporlanacak diğer bilgi, belge ve tabloları belirlemeye yetkilidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Fon Yönetim Kurulu

Yönetim Kurulunun yapısı

MADDE 14- (1) Fonun Yönetim Kurulu; Hazine ve Maliye Bakanı başkanlığında, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Tarım ve Orman Bakanı, İçişleri Bakanı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ile Strateji ve Bütçe Başkanından oluşur.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri

MADDE 15- (1) Fon Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:

a) Fona yurt içi ve yurt dışı kaynaklı yapılan her nevi nakdî bağış, yardım ve hibenin alınmasına karar vermek.

b) Fona yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan kredi sağlanmasına karar vermek.

c) Fon tarafından kurum ve kuruluşların mevzuatındaki her türlü kısıtlamalardan muaf tutularak yurt içi ve yurt dışı sermaye ve para piyasalarından finansman ve kaynak sağlanmasına karar vermek.

ç) Fondan kaynak aktarımı yapılacak projeleri, aktarılacak kaynak tutarını ve harcama programlarını belirlemek.

d) Belirlenen projeler için, harcama programı kapsamında ve gerçekleşmelere bağlı olarak ödenmek üzere Fondan, ilgili kurum ve kuruluşlara kaynak aktarılmasına onay vermek.

e) Fona sağlanacak finansmanın koşullarını ve hedeflerini belirlemek.

f) 11 inci madde kapsamında yapılacak ödemeleri belirlemek.

g) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çalışma Düzeni

Toplantılar ve karar alma

MADDE 16- (1) Yönetim Kurulu Hazine ve Maliye Bakanının başkanlığında toplanır. Toplantılar, Başkanın daveti üzerine üye tam sayısının salt çoğunluğu ile yılda en az bir kez yapılır.

(2) Kararlar toplantıya katılan üyelerin oy çokluğu ile alınır. Oylarda eşitlik olması halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Kararlar Başkan tarafından Sekretaryaya uygulanmak veya Yönetim Kurulunda yeniden görüşülmek üzere sevk edilir.

(3) Toplantı gündemi, yeri ve zamanı toplantı tarihinden önce üyelere bildirilir.

(4) Başkan, gerekli gördüğü konularda Yönetim Kuruluna bilgi sunmak üzere ilgili kişileri toplantıya davet eder.

(5) Yönetim Kurulu, alınan kararların uygulanmasına yönelik iş ve işlemleri yapmak ve Fonu temsil etmek üzere sekretarya hizmetlerini yerine getiren Bakanlık birimini yetkilendirir.

Sekretarya hizmetleri

MADDE 17- (1) Fon Yönetim Kurulunun sekretarya hizmetleri Hazine ve Maliye Bakanının görevlendireceği Bakanlık birimi tarafından yerine getirilir.

(2) Sekretaryanın görevleri şunlardır:

a) Yönetim Kurulunun aldığı kararların uygulanması için gerekli iş ve işlemleri yürütmek.

b) Fon tarafından Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde kurum ve kuruluşlara yapılacak kaynak aktarımlarını ve ödemeleri gerçekleştirmek.

c) Fona her türlü kaynak temini için yurt içi ve yurt dışı kamu veya özel kurum ve kuruluşlarla iletişime geçmek ve görüşmeler yapmak dâhil gerekli iş ve işlemleri yürütmek ve buna ilişkin koordinasyonu sağlamak.

ç) İlgili kurum ve kuruluşlarca yapılan proje başvurularını 12 nci madde kapsamında belirlenen ilke ve kriterler çerçevesinde değerlendirerek Yönetim Kuruluna sunmak.

d) Projelerin uygulama aşamasında proje ilerlemelerine ilişkin periyodik ilerleme raporlarını ilgili kurum ve kuruluşlardan almak ve bunları Yönetim Kuruluna sunmak.

e) Fon kaynakları ve aktarımlarına ilişkin en geç üçer aylık dönemler itibarıyla kamuoyuyla paylaşılacak olan mali verileri derleyerek Yönetim Kurulunun onayına sunmak.

f) Yönetim Kurulu toplantı ve çalışmaları ile ilgili diğer görevleri yapmak.

g) Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde fon yönetimine ilişkin mali süreçleri yürütmek.

ğ) İlgili bilgi ve belgeleri muhafaza etmek.

h) Başkan ve Yönetim Kurulu tarafından verilecek diğer işleri yürütmek.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Denetim ve raporlama

MADDE 18- (1) Fon bağımsız denetim standartlarına uygun olarak denetlenir. Yönetim Kurulu bu kapsamda Fonun denetlenmesini Hazine ve Maliye Bakanlığından talep edebilir. Ayrıca, Yönetim Kurulu kararı ile bağımsız denetim kuruluşlarından da bağımsız denetim hizmeti alınabilir. Aktarılan kaynağa ilişkin olarak ilgili kurum ve kuruluşların iş ve işlemleri de denetime dâhil edilir. Fon ile kaynak aktarılan idareler, denetim için gereken bütün bilgi, belge ve defterleri talep edildiği takdirde ibraz etmek zorundadır.

(2) Denetime ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça belirlenir.

(3) Fon kaynakları ve aktarımlarına ilişkin mali veriler en geç üçer aylık dönemler itibarıyla kamuoyuyla paylaşılır. Bu çerçevede, kaynak aktarılan idareler gerekli her türlü bilgi ve belgeyi sağlamakla yükümlüdür.

(4) Fon, gerçekleştirdiği borçlanma işlemlerine yönelik her tür veri, bilgi, belge, istatistik ve talep edilecek diğer hususları Bakanlığın ilgili birimlerine bildirir.

Muafiyet ve istisnalar

MADDE 19- (1) Fon, Kanunun 7 nci maddesindeki muafiyet ve istisnalar çerçevesinde faaliyetlerini yürütür.

Yürürlük

MADDE 20- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 21- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Afet Yeniden İmar Fonu Yönetim Kurulu yürütür.