Bilindiği üzere vergi borcu devletin kişiden olan alacağını ifade etmektedir. Ancak bu alacak pek çok durumda iptal edilebilir.
Şöyle ki; kişinin herhangi bir sebepten vergi borcu doğmuş olabilir. Şirket ortağı veya gayrimenkul sahibi olunmasından dolayı kişinin vergi borcu doğmuş olabilir. Ancak söz konusu vergi borcu, kanunlara uygun olarak tahakkuk ettirilmemiş veya zamanında tahsili için idare tarafından gerekli işlemler yapılmamış olabilir. Bu gibi durumlarda aşağıda anlatacağımız adımlar izlenerek vergi borcu iptal ettirilebilir ve söz konusu vergi borcu ödenmeden ortadan kaldırılabilir.
Örnek bir olay üzerinden vergi borcu iptal sürecini izah edelim;
Ahmet adında bir vatandaş K. Limited Şirketi’ne 2009 yılında ortak olsun ve 2011 yılında ortaklıktan ayrılsın. Ortak olduğu şirket 2009,2010 ve 2011 yıllarına ait vergi borçlarını ödemesin. Şirketten vergi borcunu tahsil edemeyen vergi dairesi, 2009,2010 ve 2011 yıllarında şirkete ortak olan Ahmet’e 2021 yılında ödeme emri göndersin.
Ahmet kendisine tebliğ edilen ödeme emrine karşı nasıl hareket edebilir?
Tabii Ahmet’in dava açarken haklı gerekçesinin mevcut olması gerekmektedir. Bu noktada Ahmet’in vergi borcunun zamanaşımına uğradığı yönünde bir kuşkusu olabilir. Veya şirketin halen faal olduğunu ve bu nedenle borcun kendisinden istenemeyeceğini düşünebilir. Şirket o yıllara ait vergi borcunu yapılandırmış olabilir ve yine kendisinden bu borcun istenmesinin hukuksuz olduğunu söyleyebilir.
Ahmet bu gibi nedenlerin varlığı halinde vergi borcunu iptal ettirebilir. Ve hukuken ödemek zorunda olmadığı ancak kendisine tebliğ edilen vergi borcunu ortadan kaldırabilir. Tabii süresi içinde dava açması koşuluyla.
Ahmet ödeme emrini tebliğ aldığı tarihi takip eden günden başlamak üzere 15 gün içinde Vergi Mahkemesinde dava açmalıdır. Bu davayı bir dilekçe ile (dava dilekçesi) açmalıdır. Dilekçeyi Vergi Mahkemesi’ne ithafen yazmalı ve hemen altına davacı kısmına kendi ismini soyismini, Tc kimlik numarasını ve adresini yazmalıdır. Davalı bölümüne ödeme emrini tebliğe çıkartan idareyi ve adresini yazmalıdır. Konu bölümüne iptali talep edilen ödeme emrinin numarasını, iptalini talep ettiğini belirterek yazmalıdır. Devamında açıklamalar başlığı atmalı ve neden iptal edilmesi gerektiğini bu bölümde açıklamalıdır.
Ahmet, vergi borcunun tahsil zamanaşımına uğradığını düşündüğü durumda; vergi borcunun hangi yılda doğduğunu, vergi borçları için tarh ve tahsil zamanaşımının 5’er yıl olduğunu, vergi dairesinin yalnız bu süreler içinde işlem yapabileceğini, ancak bu sürelerin geçirildiğini, bu nedenle 2021 yılında gönderilen ödeme emrinin 2009,2010 ve 2011 yıllarında doğan vergi borçları için hukuka aykırı olduğunu söylemelidir.
Benzer uygulamalardan sonra açılan davalardan çıkan lehe emsal kararları da dilekçesine ekleyerek davasını açabilir. Emsal karar eklenmesi zorunlu değildir.
Dilekçesini hazırlayan Ahmet, ödeme emirlerinin fotokopisini dilekçesine ekleyerek dava dosyasını oluşturmalı, akabinde Vergi Mahkemesi’ne gitmelidir. Vergi Mahkemesi tevzi bürosundan dava dilekçesini sunup yargılama masraflarını (ortalama 400 TL) ödeyerek davasını açacaktır. Tevzi bürosu davayı ilgili mahkemeye göndererek dosyaya esas numarası verecektir. (İstanbul 3. Vergi Mahkemesi 2021/20589 Esas)
Ahmet davasını açmıştır. Davası İstanbul 3. Vergi Mahkemesi’nin 2021/20589 Esas sayılı dosyasında görülecektir.
Bu aşamadan sonra mahkeme dava dilekçesini davalı Vergi Dairesine tebliğ edecektir. Dava dilekçesini tebliğ alan Vergi Dairesi’nin hukuk departmanı iki hafta içinde cevap dilekçesini yazıp sunacaktır. Cevap dilekçesinde vergi borcunun zamanaşımına uğramadığı savunulacaktır.
Bu süreçte İstanbul 3. Vergi Mahkemesi dosyaya sunulması gereken evrakları toplayacaktır. Ticaret Sicil'den Ahmet'in şirkete ortak olduğu yılların bilgisi ve Vergi Dairesinden vergi borcunun dosyası istenecektir.
Dava dilekçesini, Cevap dilekçesini, Vergi dosyasını ve diğer evrakları toplayan Vergi Mahkemesi vergi borcunun gerçekten zamanaşımına uğrayıp uğramadığını inceleyecek ve zamanaşımına uğradığını tespit ederse vergi borcunu Ahmet için iptal edecektir. Vergi mahkemesi tarafları sözlü olarak da dinlemek isterse duruşma açabilir, daha sonra karar verebilir. İptal kararı ile birlikte Ahmet’in mahkeme süreci için yaptığı masraflarında Vergi Dairesi tarafından Ahmet’e ödenmesine karar verilir. Dava dilekçesinde talep edilmiş olması zorunludur.
Vergi Mahkemesi sürecinde yani davanın açılmasından kararın kesinleşmesine kadar olan süreçte vergi borcu için Vergi dairesi işlemlere devam edemez. Vergi davasının açılması vergi borcunun tahsili sürecini otomatik olarak durdurur. Ahmet’in dava dilekçesinde ayrıca yürütmenin durdurulması talebinde bulunmasına gerek yoktur.